Δευτέρα 7 Ιουλίου 2008

www.concordeurope.org

«Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο: οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν μείνει πίσω στην ποιότητα και ποσότητα της βοήθειας που δίνουν στις αναπτυσσόμενες χώρες».

Aid-watch-stunt-007--compressed

Οι κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) παρέχουν περισσότερο από το μισό της συνολικής παγκόσμιας βοήθειας που λαμβάνουν οι αναπτυσσόμενες χώρες και έχουν υποσχεθεί ότι θα αυξήσουν το ποσό αυτό. Το 2005 η ΕΕ δήλωσε τα ακόλουθα: «η καταπολέμηση της παγκόσμιας φτώχειας δεν αποτελεί μόνο ηθική υποχρέωση, αλλά θα συντελέσει και στη δημιουργία ενός περισσότερο σταθερού, ειρηνικού και δίκαιου κόσμου, αντανακλώντας την αλληλεξάρτηση των φτωχών και των πλούσιων χωρών». Η ΕΕ επίσης δεσμεύτηκε ότι θα βελτιώσει τον τρόπο παροχής της βοήθειας και την οικονομική πολιτική της για την ανάπτυξη, ώστε να διασφαλίσει καλύτερα αποτελέσματα για εκατομμύρια ανθρώπους που ζουν στη φτώχεια. Εάν θέλουμε να επιτευχθούν οι Αναπτυξιακοί Στόχοι της Χιλιετίας, πρέπει αυτές οι υποσχέσεις να τηρηθούν.

Οι Ευρωπαϊκές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) καλωσορίζουν τις δεσμεύσεις της ΕΕ για βοήθεια, καθώς και την πρόθεσή της να συνεχίσει να διαδραματίζει ηγετικό ρόλο παγκόσμια στο ζήτημα αυτό. Ωστόσο τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι πολλές χώρες δεν κάνουν ό,τι μπορούν και ότι η ΕΕ δεν έχει δρομολογήσει την επίτευξη των στόχων της. Πρέπει κάθε κυβέρνηση να προσπαθήσει να βελτιώσει την ποιότητα της βοήθειας που παρέχει και να επιτύχει τους στόχους, με πόρους που αποτελούν πραγματική βοήθεια. Όλα τα κράτη-μέλη πρέπει ακόμα να εγγυηθούν ότι η παρεχόμενη βοήθεια θα συμβάλλει αποτελεσματικά στη μείωση παγκόσμιας φτώχειας και της ανισότητας και ότι θα φτάνει στους φτωχούς ανθρώπους που ζουν στις χώρες στις οποίες παρέχεται η βοήθεια. Επίσης η βοήθεια πρέπει να δίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε οι αναπτυσσόμενες χώρες να μπορούν να αποφασίζουν και να ελέγχουν την ανάπτυξη της χώρας τους. Η ενίσχυση του ρόλου των παραληπτριών χωρών στη διαχείριση της βοήθειας είναι αναγκαίο στοιχείο για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας της βοήθειας.

Τα επίσημα στατιστικά στοιχεία που δημοσίευσε ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) τον Απρίλιο 2008 παρουσιάζουν τη δυσοίωνη πραγματικότητα σχετικά με την ευρωπαϊκή βοήθεια που δίνεται. Υπήρξε μικρή μείωση της Ευρωπαϊκής Επίσημης Αναπτυξιακής Βοήθειας (ΕΑΒ) και της ΕΑΒ συνολικά. Το 2007 έπρεπε να είναι έτος σημαντικών αυξήσεων για να επιτευχθούν οι επίσημοι στόχοι. Το κόστος σε ανθρώπινες ζωές στις αναπτυσσόμενες χώρες εξαιτίας της μη εκπλήρωσης των ευρωπαϊκών υποσχέσεών είναι τεράστιο. Αυτή η βοήθεια θα μπορούσε και έπρεπε να σώσει ζωές. Όταν δίνεται βοήθεια, υπάρχει αποτέλεσμα: αυτό αποδεικνύουν οι μαρτυρίες 2 εκατομμυρίων ανθρώπων που έχουν τώρα δωρεάν πρόσβαση σε φάρμακα για την καταπολέμηση του HIV/AIDS. Η βοήθεια μπορεί να πληρώσει για εκατομμύρια δασκάλους, νοσοκόμες και γιατρούς που χρειάζονται απεγνωσμένα στις αναπτυσσόμενες χώρες, να βοηθήσει στην παροχή λιπασμάτων και σπόρων για τις χώρες που μαστίζονται από τις αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων. Η αναπτυξιακή βοήθεια είναι σανίδα σωτηρίας για εκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο.

Μεταξύ του 2006 και του 2007 9 κράτη-μέλη της ΕΕ αύξησαν τη βοήθεια που παρέχουν. Αυτές ήταν: η Αυστρία, η Βουλγαρία, η Εσθονία, η Γερμανία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, η Ρουμανία και η Ισπανία. Ωστόσο η πλειοψηφία των κρατών-μελών της ΕΕ (18 από τα 27 κράτη) απέτυχαν να αυξήσουν το ποσό της ΕΑΒ. Μεταξύ των 15 αρχικών κρατών-μελών, τα οποία έχουν τη μακρύτερη ιστορία ως δωρήτριες χώρες, παρατηρήθηκε θεαματική πτώση της βοήθειας με μείωση της τάξεως του 10% σε χώρες όπως η Γαλλία, το Βέλγιο και το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ η Ελλάδα, η Ιταλία και η Πορτογαλία δεν έχουν ακόμα επιτύχει το στόχο που είχε τεθεί για το 2006. Η εικόνα ανάμεσα στα νεοεισερχόμενα κράτη-μέλη της ΕΕ είναι ανάμικτη: η Κύπρος και η Ουγγαρία μείωσαν το ποσό της ΕΑΒ, ενώ η Εσθονία και η Λιθουανία το αύξησαν. Σύμφωνα με εκτιμήσεις πολλά από τα αρχικά και τα νεοεισερχόμενα κράτη-μέλη της ΕΕ δεν θα επιτύχουν το στόχο του 2010, εάν συνεχίσουν με τον ίδιο ρυθμό. Ακόμα, μόνο 9 Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις τήρησαν την υπόσχεση που έδωσαν πέρσι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ότι θα δημοσιοποιούν χρονοδιάγραμμα για τις ετήσιες αυξήσεις της βοήθειας. Είναι φανερό ότι αυτή η κατάσταση δεν είναι αποδεκτή για την Ευρώπη, που ισχυρίζεται ότι είναι ο μεγαλύτερος δωρητής βοήθειας.

Οι προειδοποιήσεις των ΜΚΟ και άλλων φορέων ότι τα επίσημα στοιχεία των τελευταίων ετών για την ΕΑΒ ήταν διαστρεβλωμένα και κολακευτικά επιβεβαιώθηκαν. Τα επίσημα στοιχεία ακόμα δεν είναι σε θέση να παρέχουν στους πολίτες των χωρών μια ξεκάθαρη και πραγματική εικόνα της συνεισφοράς των κυβερνήσεών τους. Αμφότερες οι κυβερνήσεις που παρουσιάζουν φαινομενική αύξηση και εκείνες που παρουσιάζουν μείωση της ΕΑΒ, εξακολουθούν να συμπεριλαμβάνουν στις εκθέσεις τους για την ΕΑΒ στοιχεία που δεν αποτελούν νέες μεταφορές πόρων προς τις αναπτυσσόμενες χώρες. Για το 2007 τα στοιχεία αυτά αποτελούν σχεδόν 8δις ευρώ, δηλαδή το 17% της συνολικής ευρωπαϊκής ΕΑΒ, ενώ οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν έχουν ακόμα επιτύχει τον συλλογικό στόχο για το 2006 της παροχής του 0.39% του ΑΕΕ τους.

Οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να σταματήσουν να διογκώνουν το ποσό της ΕΑΒ, να παρέχουν αληθινή εικόνα των συνεισφορών τους στους πολίτες και να επικεντρωθούν στην πραγμάτωση αυθεντικών και διαφανών αυξήσεων με δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα. Σύμφωνα με την παρούσα κατάσταση, η Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2005 έως το 2010 θα έχει δώσει 75δις ευρώ λιγότερα από ό,τι είχε υποσχεθεί.

http://www.concordeurope.org/Public/Page.php?ID=4

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει παράλληλα με την αύξηση της ποσότητας της ΕΑΒ να συνεχίσει να βελτιώνει τους τρόπους παροχής της, με σκοπό να έχει θετικότερο αντίκτυπο στις ζωές των φτωχών ανθρώπων. Στις συναντήσεις Κορυφής το 2002 και το 2005 οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις συμφώνησαν σε ορισμένες ιδιαίτερα σημαντικές αρχές και στόχους για την αναμόρφωση της βοήθειας, οι οποίοι παρότι είναι χρήσιμοι δεν είναι ελλιπείς. Η Διακήρυξη του Παρισιού για την Αποτελεσματικότητα της Βοήθειας θέτει στόχους για τη βελτίωση των μηχανισμών, το σεβασμό των παραληπτριών χωρών στις διαδικασίες απόφασης, τη διασφάλιση της προβλεψιμότητας της βοήθειας, καθώς και ότι αυτή θα επικεντρώνεται στην καταπολέμηση της φτώχειας. Η έκθεση της CONCORD δείχνει ότι παρότι ορισμένες κυβερνήσεις σταδιακά αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο η ΕΑΒ δίδεται και δαπανάται, δεν φαίνεται να αποτελεί πρωτεύων ζήτημα για αυτές η προσπάθεια για αναμόρφωση.

Οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να κάνουν πολύ περισσότερα για την ενίσχυση του ρόλου των παραληπτριών χωρών στη διαχείριση της βοήθειας, την ενίσχυση της διαφάνειας, τον τερματισμό των όρων οικονομικής πολιτικής, την αύξηση της προβλεψιμότητας της βοήθειας, τον εναρμονισμό της τεχνικής βοήθειας στις εθνικές προτεραιότητες των αναπτυσσόμενων χωρών και στην αξιολόγηση της βοήθειας από ανεξάρτητο φορέα. Άλλα μέτρα τα οποία χρήζουν επείγουσας προσοχής είναι η αποδέσμευση της βοήθειας από ευρωπαϊκά προϊόντα και υπηρεσίες και η διασφάλιση ότι η βοήθεια θα στηρίζει την πρόοδο προς την ισότητα των δύο φύλων και την ενδυνάμωση των γυναικών.

Το 2008 θα πραγματοποιηθούν διεθνείς συναντήσεις όπου θα συζητηθούν τα θέματα της ποσότητας και της ποιότητας της αναπτυξιακής βοήθειας. Το Φόρουμ για την Αποτελεσματικότητα της Βοήθειας, που θα πραγματοποιηθεί το Σεπτέμβρη στην Άκκρα και η Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ για τη Χρηματοδότηση της Ανάπτυξης, που θα πραγματοποιηθεί στη Ντόχα το Δεκέμβριο, αποτελούν κρίσιμες ευκαιρίες για την Ευρώπη για να αποδείξει τη δέσμευσή της για αύξηση και βελτίωση της παρεχόμενης βοήθειας. Ομάδες της κοινωνίας των πολιτών θα παρακολουθήσουν προσεκτικά τις θέσεις των κυβερνήσεων και τα τελικά αποτελέσματα των διεθνών συναντήσεων. Οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να ανανεώσουν, να διευρύνουν τις δεσμεύσεις τους και να αναλάβουν ηγετικό ρόλο στις συζητήσεις της παγκόσμιας κοινότητας για ανάπτυξη επιπρόσθετων αναπτυξιακών στόχων. Υπάρχει ακόμα χρόνος για την Ευρώπη να αποδείξει ότι έχει πάρει σοβαρά το ζήτημα της υλοποίησης των δεσμεύσεών της. Ωστόσο στενεύουν τα χρονικά περιθώρια και η Ευρώπη πρέπει να καταβάλει επιπλέον προσπάθεια εάν δεν θέλει να απογοητεύσει τον κόσμο.

Η έκθεση της CONCORD παρουσιάζει τις απόψεις ΜΚΟ από κράτη-μέλη της ΕΕ σχετικά με την απόδοση των κυβερνήσεων τους και της Ευρώπης συνολικά. Η ετυμηγορία τους είναι σαφής – η ΕΕ αδυνατεί να πραγματοποιήσει τις δεσμεύσεις της και παράλληλα στενεύουν τα χρονικά περιθώρια για να το επιτύχει. Εάν μέσα στο 2008 – έτος σημαντικών διεθνών συναντήσεων για τη βοήθεια και την ανάπτυξη- δεν παρατηρηθεί ουσιαστική αύξηση της παρεχόμενης βοήθειας, τότε ίσως είναι πολύ αργά.

httpkessa.dimitra.grprofiledefault.el.asp 1

Οι 1.600 Ευρωπαϊκές ΜΚΟ μέλη της CONCORD ζητούν από τις Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις:

Να αυξήσουν τα ποσοστά της πραγματικής βοήθειας ώστε να ανταποκρίνονται στους στόχους του 2010 και 2015.
Να συμφωνήσουν σε δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα ετήσιας βάσης για να επιτύχουν τους στόχους με πόρους πραγματικής βοήθειας και να διασφαλίσουν ότι σταθερές αυξήσεις στον προϋπολογισμό της ΕΑΒ των κρατών-μελών θα τους επιτρέψει να επιτύχουν τους στόχους εντός των χρονικών προθεσμιών.
Να σταματήσουν να υπολογίζουν τις δαπάνες για τους πρόσφυγες, τους σπουδαστές και την παραγραφή των χρεών ως ΕΑΒ και να αντισταθούν στον πειρασμό να διογκώσουν περαιτέρω το ποσό της ΕΑΒ, υπολογίζοντας μελλοντικά και άλλα στοιχεία που δεν αποτελούν ουσιαστικά βοήθεια, όπως οι δαπάνες για τους μετανάστες ή δαπάνες σχετικά με την ασφάλεια.
Να επιταχύνουν τις προσπάθειες παροχής πιο αποτελεσματικής βοήθειας και να θέσουν επιπλέον στόχους που ξεπερνούν τα κατώτατα, διεθνή κριτήρια. Για να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα της βοήθειας και να σέβονται το ρόλο των παραληπτριών χωρών στη διαχείριση της βοήθειας πρέπει οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις:
Ø Να λογοδοτούν στους πολίτες των αναπτυσσόμενων και των ευρωπαϊκών χωρών.
Ø Να συμφωνήσουν σε φιλόδοξους στόχους για να μειωθούν και να καταργηθούν οι όροι οικονομικής πολιτικής που επιβάλλονται με τη βοήθεια της ΕΕ.
Ø Να αποδεσμεύσουν την ΕΑΒ από ευρωπαϊκά προϊόντα και υπηρεσίες προς όλες τις παραλήπτριες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της τεχνικής και επισιτιστικής βοήθειας και να γίνεται σεβαστό το δικαίωμα των κατοίκων των αναπτυσσόμενων χωρών να διατηρούν την προτίμησή τους στα εγχώρια προϊόντα και υπηρεσίες.
Ø Να διασφαλίσουν ότι η τεχνική βοήθεια παρέχεται σύμφωνα με τη ζήτηση των παραληπτριών χωρών, εναρμονισμένη με τις εθνικές τους στρατηγικές και να γίνεται σεβαστό το δικαίωμα τους να προβαίνουν σε συμφωνίες ανάλογα με τις εγχώριες ανάγκες.
Ø Να προβαίνουν σε μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις για βοήθεια βάσει σαφών και διαφανών κριτηρίων που έχουν συμφωνηθεί με τις χώρες-εταίρους και να υλοποιούν έγκαιρα αυτές τις δεσμεύσεις.

Να δεσμευτούν ότι η βοήθεια θα είναι διαφανής. Διαφάνεια σημαίνει διάχυση της πληροφορίας, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για βοήθεια, λεπτομερή και έγκαιρη αποκάλυψη των πληροφοριών για τα κονδύλια και την υιοθέτηση μιας πολιτικής αυτόματης αποκάλυψης όλων των σχετικών εγγράφων, εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις. Οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να δείξουν τον τρόπο που θα υλοποιήσουν τις παραπάνω βελτιώσεις μέσω στόχων που θα μπορούν να παρακολουθηθούν. Ακόμα πρέπει να βελτιώσουν τη συλλογή και αναφορά των στοιχείων της ΕΑΒ, τα οποία θα πρέπει να περιλαμβάνουν επιμέρους ανάλυση βάσει φύλου.
Η αξιολόγηση της παρεχόμενης βοήθειας να γίνεται από πραγματικά ανεξάρτητους φορείς και να συμπεριλαμβάνει υποστήριξη ανεξάρτητων φορέων από τις χώρες-εταίρους, καθώς και μηχανισμό παραπόνων για όσους επηρεάζονται από την παροχή της βοήθειας της ΕΕ.
Να τηρήσουν τις διεθνείς και περιφερειακές δεσμεύσεις τους για την επίτευξη της ισότητας των δύο φύλων και της ενδυνάμωσης των γυναικών βάζοντας τα δύο αυτά ζητήματα στο επίκεντρο της ατζέντας για την ανάπτυξη. Να διαθέσουν τους απαραίτητους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους για την υλοποίηση αυτών των δεσμεύσεων και να στηρίξουν τη συμμετοχή οργανώσεων για τα δικαιώματα των γυναικών στη διαδικασίας ανάπτυξης.